Zij waren een jaar of zeventig. Ze woonden in een mini-huisje met moestuin en kippenhok op een mini-eilandje in de Egeïsche zee. Griekse gastvrijheid, kom drinken, kom eten, nog meer drinken, nog meer eten. En verhalen vertellen onder de verkoelende schaduw van de wingerd. Een rustig eiland, geen auto’s, weinig toeristen, twee boten per week als verbinding via een tussenstop naar het vaste land en drie tentjes waar je verse vissoep en kreeft kon eten. Wat kamers verder, witgekalkt, met blauwe luiken en krakende bedden.
Wij aten gevulde tomaten en paprika’s, vanwege de vasten zonder vlees, groenten uit hun tuin en zelfgemaakte zoete wijn. Zij liep ijverig in en uit het keukentje, veegde haar natte handen af aan haar schort en zette de watermeloen op tafel. Neem, neem, spoorde ze ons aan. Ze droeg een eenvoudige zwarte jurk met korte mouwen, haar doopkruis hing glinsterend op haar borst. Wij hadden het over de kinderen gehad, naar oude foto’s gekeken en het over de geschiedenis van het eiland gehad. Hij had uit hun slaapkamer een album gehaald, toen vergeelde tijdschriften en tot slot een medaille uit de oorlog. Het lag allemaal, naast de watermeloen, op tafel.
Aan de orde was nu het hiernamaals en geesten. Ik kan niet anders dan vertellen wat er is gebeurd, zei hij en sloeg een kruis, ik zweer het. Als jongeling had hij de geiten meegenomen naar die berg daar. Hij wees in de verte waar de zon intussen was ondergegaan en een flintertje maan op was gekomen. Hij was in de schaduw van een cipres in slaap gevallen, toen hij de aanwezigheid voelde van iets. Zijn moeder had hem verteld over feeën en heksen, die verliefd werden op jonge mannen. Ze namen de mannen mee naar hun grot, ze keerden niet meer terug. Zij had het met ontzetting en angst in haar donkere ogen verteld, dat hij er nachten niet van kon slapen. In zijn nachtmerries werd hij door heksen gegrepen en verscheurd. Hij werd angstig en opgewonden wakker. Zijn moeder had verteld dat hij nooit, echt nooit een fee mocht aankijken. Ze waren wondermooi en liepen naakt door het bos, zo betoverden ze jonge mannen. Ze nemen je stem af, rukken je hart uit je lijf. Hij had “ja” geknikt, “ja, moeder!”, en beloofde nooit, waarlijk nooit een fee aan te kijken. Onder de cipres voelde hij de fee boven zich. Hij hield zijn ogen stevig dicht en zijn lippen stijf op elkaar om niet te gillen, zo bang was hij. Met een geruite zakdoek veegde hij het zweet van zijn voorhoofd af. Hij kreeg het er weer benauwd van.
De fee, het was zeker een fee, rook zoet naar natte aarde. Hij voelde warme stralen over zijn buik, alsof de zon door de schaduw heen scheen. Toen voelde hij een kille hand op zijn keel. Dat was het, de fee zou zijn stem afpakken. En zijn hart, hij voelde een enorme druk op zijn borst. Hij kon niet meer. In een ultieme poging sprong hij overeind en met zijn ogen gesloten holde hij de berg af. Hij struikelde over struiken, rotsen, viel en strompelde weer overeind, nog steeds met zijn ogen dicht. Met benen, armen en gezicht onder de krassen haalde hij eindelijk buiten adem het dorpsplein. Hij had de hele weg niet achterom gekeken.
Wij luisterden roerloos naar het spannende verhaal. Ik heb veel meegemaakt in mijn leven, zei hij wijzend op alles dat op tafel lag, maar, ik zweer het, zo bang was ik nooit. Zij knikte, “ja”, en nog eens “ja, ja..” en zuchtte. Ze sloeg een kruis en keek omhoog naar de hemel.
Het was donker en tijd om te vertrekken. Onze kamer was een half uurtje lopen langs het strand en dan via een onverhard pad een heuvel op. Wij schoven de zaklamp aan. “Niet bang zijn”, zei ze bij de deur en klopte op mijn schouder, “niet alle geesten zijn slecht!” Zij haalde een korstje brood tevoorschijn. Het was van de kerkdienst van diezelfde ochtend. “Hier!” zei ze nadrukkelijk, “als bescherming!” Tot dat moment waren het spannende verhalen maar. Maar wij vertrokken met dat korstje brood in de hand en voelden steeds grotere angst met elke stap die wij met bonkend hart in de donkere nacht zetten.
