In maart treedt een generatie nagenoeg papierloze raadsleden aan. Vier jaar geleden al werd de iPad en de inlogcode voor het raadsinformatiesysteem op veel plekken tegelijk met de geloofsbrieven meegegeven. De nieuwe lichting volksvertegenwoordigers moet er nu echt aan geloven, het is niet anders, digital first, papier en printen blijven maatwerk, je kiest er zelf voor en regelt het ook zelf. Wie had ooit gedacht dat het zo snel zou gaan. Andere veranderingen in het lokaal bestuur duren decennia. En dan nog.
Doet mij denken aan een raadslid dat in mijn tijd als griffier regelmatig langskwam. Het begon steevast met de mededeling: “Hij doet het niet!” En mijn reactie: “Kom, laten we even samen naar de iPad kijken!” En het klopt, er was altijd wat mis. De inloggegevens waren verkeerd ingevuld (“ik heb niets gedaan!”), ze was het wachtwoord vergeten (voor de twaalfde keer), een tweede Apple-ID aangemaakt (wat eigenlijk niet kan), er stonden te veel tabbladen en te veel apps open, de vergader-app was gewist, de software-update was al maanden niet gedaan. Het raadslid in kwestie had wel drie tekstverwerkingsapps geïnstalleerd om moties mee te schrijven en vier apps om stukken te lezen. Vergaderstukken, bundels van wel 500 pagina’s, had ze in haar ongeduld zes keer gedownload en daardoor liep de iPad vast. En op een gegeven moment had het raadslid van een kind of kleinkind een nieuwe, modernere iPad cadeau gekregen en of alles er weer op kon worden gezet. De conclusie van elke samenkomst was: “Ik kan er niet mee omgaan!” En mijn standaard-reactie: “Ach, nu weet je hoe het moet!” Een paar weken later zaten we er weer.
Digitale vaardigheden, we gaan er te snel vanuit dat raadsleden die wel hebben. Een smartphone en een tablet heeft iedereen toch? En de belastingaangifte doe je ook digitaal en boodschappen bij AH.nl of Bol.com ook. Dus hoe ingewikkeld kan het zijn om je digitale vergaderbundel te openen om de raadsvergadering voor te bereiden? Voor veel mensen, ook veel waarvan je het het minst verwacht, is het best ingewikkeld. Laten we eerlijk zijn, waar moet je het ook leren? Vroeger volgde je nog een cursus WordPerfect 5.1. Nu is het de bedoeling dat het zo eenvoudig is, een kind kan het ook, dus waarom jij niet?
Omgaan met digitale middelen, maar nog belangrijker omgaan met digitale informatie behoort tot de basisvaardigheden voor raadsleden. Digitaal organiseren en overzicht houden is essentieel om niet te verzuipen in een overload van stukken en prikkels. Maar hoe dan? Hopelijk wordt ‘papierloos vergaderen voor dummies’ opgenomen in het inwerkprogramma van de nieuwe raad. En vinden raadsleden het niet gênant om zich daarvoor aan te melden. Wees vooral eerlijk over wat je wel en niet kunt. Het gaat de komende raadsperiode stukken soepeler, als je er nu wat tijd in investeert.
