Niet De Profeet, maar Woorden als het morgenrood was mijn favoriete bundel. We lazen op school allemaal Gibran. De goedkope paperbacks met eindeloos veel passages onderstreept heb ik bewaard, elke pagina volgeschreven met zaken die mij toen bezighielden: liefde, waarheid, hoop. Veel later pas heb ik opgezocht wie die Gibran eigenlijk was. Zijn schrijfsels waren voor mij gewoon wijze woorden, lang voordat zijn boeken bij de afdeling Esoterie van de Spirituele boekhandel stonden. De door mij tijdens saaie lessen onderstreepte passages waren mijn ‘inspirational quotes’. Mooie woorden, beetje zoetsappig, zou ik nu zeggen, maar ik zou willen dat ik er zelf op was gekomen. Mijn woorden waren daarentegen triviaal, simpel, misten kracht, ik moest nog groeien, Gibran was mijn inspiratiebron.
Ik deed een keer mee aan een workshop creatief denken. Een gezelschap directeuren en managers ging een dag de hei op om out-of-the-box te leren denken. Ik mocht mee als buitenstaander om zo nu en dan iets onverwachts en verstorends te roepen als input voor hun creatieve proces. Ontzettend leuk om te doen, een cadeautje bleek later. De workshop werd gegeven door professor Roger de Bruyn,2 een bijzonder erudiet en begeesterend man, zijn boek Paradijservaringen tegenover bedrijfsbelangen heb ik bewaard. In een adembenemende tocht door geschiedenis, literatuur, filosofie, kunst, natuur en architectuur, etaleerde hij de eindeloze mogelijkheden van creativiteit, nodigde hij ons uit om speels en een beetje ondeugend te zijn. Wij zijn allemaal creatief in het diepst van onze gedachten, betoogde hij.
Weken later stuiterde ik nog steeds rond van de energie en de overtuiging dat het allemaal ook anders kan, leuker, uitdagender en dat ook ik dat dus kon verzinnen. Dát was inspiratie, ik liet nooit meer los. Inspiratie, letterlijk ‘inademing’, dat je geest zich vult met passie en inzichten, begint vaak bij kunst, literatuur, muziek, schilderkunst of toneel. Inspiratie is een individuele gewaarwording, een exclusieve aanraking door schoonheid of waarheid, is misschien zelfs een gevoel van diepe herkenning. Niet elke schone zonsondergang, prachtig boek of ontroerende film is een bron van inspiratie. Inspiratie geeft je vleugels, kracht, energie om iets te doen. Inspiratie zonder actie is gewoon geluk of genot, je voelt je fijn, maar verzet geen stap.
Het arsenaal aan trainingen, cursussen en events, de boekenkasten vol zelfhulpboeken voor meer passie in het werk, alles is erop gericht om de moderne werknemer te inspireren. Wat willen wij namelijk met zijn allen? Een inspirerende werkplek, inspirerend leidinggeven, ruimte voor ontwikkeling, meer plezier in het werk. Of het nu gaat om jongeren, generatie X of de Millenials, of de oudere werknemers blijkbaar is inspiratie het geheime ingrediënt voor individueel en collectief succes. Inspiratie is onmisbaar. Je hebt het gevoel dat je zonder niet goed kunt presteren. Je hebt er steeds meer van nodig. Je kunt niet stoppen. Je neemt afstand van je collega’s of zoekt ander werk, omdat je inspiratie mist. Je kunt je minder goed concentreren en raakt depressief als je je dosis niet hebt gekregen. Je verwaarloost jezelf, je kunt alleen maar denken aan inspiratie. Je bent afhankelijk, een inspiratie-junk.
De werkgever heeft hopelijk oog voor je behoefte. En daar ga je dan, hongerig naar inspiratie, naar de zoveelste sessie of spreker, geeft toe aan je verslaving. En komt opgeladen en extatisch terug naar jouw werkplek die, hoe kan het ook anders, treurig lijkt, je collega’s die saai ogen en je managers die je kleurloos proberen te sturen. De wereld buiten en binnen zijn nauwelijks te overbruggen. Jammer genoeg lijkt inspiratie-therapie vaak een manier om werkelijke tekortkomingen en problemen op de werkvloer te omzeilen. Echte en essentiële randvoorwaarden binnen organisaties ontbreken en inspiratiesessies zijn het doekje voor het bloeden. Het geeft te denken als je buiten je werk je dagelijkse shot moet halen. Te veel buitenspelen, daar komen dus ongelukken van. Misschien moeten al die inspiratiehappenings uitsluitend binnenshuis en door eigen mensen worden verzorgd. En liefst gekoppeld aan de verplichting om evenveel te brengen als je inspiratie elders haalt. In het diepst van onze gedachte zijn wij het namelijk allemaal: inspirerend.
