Uit lijfsbehoud. Hij had het terloops gezegd met andere gedachten en argumenten, in een waterval van woorden, eerlijke woorden, maar in oprechtheid kun je je het beste verschuilen. Hij gaf antwoord op de vraag: waarom? Of preciezer: waarom niet? Waarom ging hij niet naar haar toe? Dan kon hij de vragen stellen die hij had. Nu het nog kon, straks was het te laat.
Nee, vragen stellen waar hij het antwoord niet op wilde horen, daar begon hij niet meer aan. De tijd dat hij dingen wilde uitpraten, diep, nog dieper wilde graven, zijn emoties wilde delen, zijn hart opende, die was allang voorbij. Lijden, verlossing, totaal overgewaardeerd vond hij dit soort processen. Je geeft pijn een plekje, je groeit er overheen. Sterker, soms milder, maar je gaat in elk geval verder.
Wat heb je eraan om jaren later te vragen waarom iets is gebeurd, hoe het was gekomen, vol verwijten en bitterheid, omdat het eigenlijk anders had gemoeten. Kun je zaken terugdraaien? Juist, dat kan dus niet. Waren er toen andere opties? Wie weet dat nu nog, na al die tijd? Helpt het om nog “sorry”, te horen, “was niet de bedoeling” of “ik wist niet dat jij er zo over dacht”. Hij stond ook niet te wachten op verwijten: “had het maar gezegd” of “daar kom je nu mee?” Of nog erger: “gaan wij het er nu over hebben” en “ga lekker verder met je leven”, het is te laat. Dus, nee, hij ging beslist niet naar haar toe. Soms lopen dingen zoals ze lopen. Het is niet anders.
Maar ben je niet nieuwsgierig dan? Wil je niet weten waarom zij wegging? Zonder uitleg, zonder een verhaal, zomaar, plots, onherroepelijk. Zij keek niet achterom, ze koos een ander pad, overtuigd kennelijk dat dit de beste keuze was. Maar waarom ging zij bij hem weg? Was hij gevraagd, dan had hij nee gezegd, ik ga niet mee, maar wie weet, misschien had hij wel ja gezegd. Hield zij niet meer van hem, maar had hij daar nog iets aan kunnen veranderen? Ze waren jong, verliefd, verloren, in een omhelzing, die eerst nog warm en veilig voelde en daarna knellend en verstikkend. Zo had hij het verhaal onthouden.
Dat zij vele jaren later voor hem stond, hij herkende haar niet eens en zij hem ook niet, was gewoon toeval. Nee, het was niet voorbestemd of karma. Zij liepen gewoon hetzelfde restaurant in, bij de deur troffen zij elkaar, hij had de deur galant opengehouden en zij bedankte hem met een glimlach. Zij moesten wachten op een plek en keken elkaar verlegen aan als twee vreemden die een praatje maakten. Zij begonnen tegelijk: “Druk hier”. Iets in de stem, iets in de blik, de houding, ze aarzelden even, “hey”, zei hij, “dat is lang geleden!”. Zij zei “ja, dat is het zeker!” Zij omhelsde hem, hij aarzelde. Hij wilde haar net vragen hoe het met haar ging, toen zijn gezelschap binnenwandelde. Haar partner kwam ook. Ze gingen zitten, ver van elkaar, hij met de rug naar haar toe.
Hij vertelde aan tafel wie zij was. Een kennis. Zijn blik vertelde een ander verhaal. Ze hadden een relatie vroeger. Heftig, gepassioneerd, zonder maat en toen verdween zij. Dat is toch bizar, man, had zijn collega gezegd. Jij zit hier, zij zit daar. Heb je haar telefoonnummer gevraagd? Wil je haar niet weer zien? Praten. Over vroeger, over het waarom? Straks is zij vertrokken en is het te laat. Nee, daar begon hij dus niet aan.
Aan het eind van de avond keek hij pas om. Zij zat er niet meer. Zij was, net als toen, stilletjes vertrokken.
