Kinderen zijn er sterren in. Vooral de eerste vraag is schattig: Waarom is de lucht blauw? Waarom heeft mama een dikke buik? Waarom moet ik naar bed? De vervolg-waaroms doen je als ouder beseffen dat dit een fase in de ontwikkeling van je kind is waar je doorheen moet, dat antwoorden er niet echt toe doen en dat de kleine waarschijnlijk geniet van de wanhoop in jouw ogen na het zoveelste “maar-waarom-dan?”
Veel waarom-vragen uit de raadspraktijk zijn ook moeilijk te beantwoorden. Waarom vergaderen colleges vaak op dinsdag? Waarom duurt een raadsperiode vier jaar en de ambtstermijn van een burgemeester zes? Waarom is de verhouding 1.000 inwoners op één raadslid in kleine gemeenten en 17.000 op één in grote? Dit soort vragen.
Recent vroeg iemand mij wat een raadslid verdient. Ik noemde precies het bedrag, uitgesplitst in raadsvergoeding en onkosten. Maar waarom dan? Ik had net betoogd dat alle 408 gemeenteraden in heel Nederland globaal zo’n honderd tot honderdtwintig besluiten nemen in gemiddeld evenveel vergaderuren. Een kleine gemeenteraad beslist over een bouwplan van drie huizen en een grote over drie duizend huizen, een kleine over een begroting van twintig miljoen en een grote over een begroting van tweehonderd miljoen, maar het blijft één besluit. Als dat zo is, aldus de vrager, waarom verdienen ze niet evenveel? De vergoeding is zo bepaald door het ministerie, zei ik. Deze hangt niet alleen af van de tijdbesteding, maar vooral van de grootte van de gemeente.
Maar waarom is de onkostenvergoedingen ook verschillend? Waarom krijgt het raadslid van de kleinste gemeente 45 euro en van de grootste 255 voor hetzelfde kopje koffie, krant of telefoongesprek? Ik had werkelijk geen idee waarom dat zo is, had er zelfs nooit over nagedacht. Ik had de neiging om te zeggen: Dáárom! Maar na raadpleging begreep ik dat deze discussie over de onkosten nu speelt en dat er misschien zelfs verandering in komt. Kijk, dat was dus een goede vraag!
