Een jurist heeft er een duidelijk antwoord op. Het staat zwart op wit in artikel zoveel van de Gemeentewet. Het antwoord op de vraag wat de gemeenteraad nou eigenlijk doet, waar de raad over gaat. Hij kan verwijzen naar de beschreven bevoegdheden. En wat de burgemeester doet, het college, kortom: hoe taken zijn verdeeld in de lokale democratie. Op dit antwoord, hoe duidelijk ook, volgen gauw de ‘maar…’-vragen. Er zijn namelijk altijd voorbeelden te noemen, waarbij het op zijn minst twijfelachtig was of de raad er echt wettelijk en gelegitimeerd over ging. Dus hoe zit dat? Het is meestal een lang verhaal. Kortom: de raad gaat erover als de raad vindt dat hij erover gaat!
Want de raad kan altijd, in bijvoorbeeld een motie, uitspreken welke kant het op moet gaan, ook als het zijn bevoegdheid niet is en hij er strikt genomen dus niet over gaat. Alles is kaderstelling, als het zo uitkomt, ook al staat dat hele woord niet een keer in de wet. Ambtelijke en bestuurlijke advisering ten spijt, een motie die door een grote meerderheid of misschien zelfs unaniem is aangenomen, ga daar maar tegenin. Knappe bestuurder die gaat schermen met ‘formaliteiten’, zoals ‘u gaat er niet over!’ Er is een juridische, staatrechtelijke werkelijkheid en er is een politieke realiteit met een eigen dynamiek. Het moet niet té gek worden uiteraard, maar in het grijze gebied van ‘zijn het kaders?’ of ‘is het uitvoering?’ is er ruimte voor allerhande invulling en accenten.
Scheiding van bevoegdheden is echter geen juridische muggenzifterij of bestuurlijk tijdverdrijf. Taakverdeling binnen de gemeente is ook bedoeld om de tijdsdruk bij raadsleden te verlichten en te focussen op de dingen die ertoe doen, naast efficiënt, effectief en vooral geloofwaardig besturen. Het is reuze handig als het duidelijk is wie wat doet en als niet iedereen op elkaars stoel gaat zitten. Niet iedereen past op één stoel, je loopt in elkaars weg, irritaties, gedoe. Met uitzondering dus van majeure of heikele onderwerpen, die van enorme betekenis zijn voor de lokale gemeenschap, is het handig om bij de rest echt, liefst strikt, de wet te volgen.
