Als er ‘red’ of ‘behoud’ in de naam van een actiegroep of initiatief staat bekruipt mij vaak een ongemakkelijk gevoel. Het heeft te maken met mijn overtuiging dat iets altijd beter kan, dat verandering en beweging tot iets goeds kunnen leiden, dat inzichten en situaties veranderlijk zijn. Panta rhei, zoiets. Redden en behouden klinken in mijn oren in eerste instantie als stilstaan en remmen.
Er zijn ook oproepen die mij direct zeer aanspreken. Red een kind of red het oerwoud, de bedreiging is evident, er iets aan doen noodzakelijk. Dat er niet een halve stad of een achtbaansweg door een waardevol natuurgebied moet komen, dat is duidelijk. Bij red een gebouw, een plein of een park ben ik wat doorgaans gereserveerd: Wat is nou precies aan de hand? Welke informatie mis ik? Hier moet ik zoeken naar wat de bedreiging eigenlijk is en wat de redding. Is een bedreiging dat een gebouw op instorten staat en moet het worden gesloopt of juist gerenoveerd? Is de bedreiging dat een park wordt volgebouwd en moet er een hek omheen en niet aankomen of moet er een andere bestemming komen? Wie doet dat? Waarom doet hij dat? Is het erg? Zijn er alternatieven? Wil ik er wat aan doen en zo ja, wat dan? Door meer informatie lukt het om de aanvankelijke reserve te laten varen.
Valt het jullie ook op dat bij oproepen tot het redden of behouden van iets steeds vaker de bedreiging lijkt te komen van de gemeente en de redding van de betreffende actiegroep die steun zoekt. Ik ben waarschijnlijk niet objectief, omdat ik bij een gemeente werk. Ik zie dagelijks dat er wel wordt geluisterd, dat de belangrijkste argumenten worden afgewogen en dat er vervolgens beslissingen worden genomen. En nee, niet iedereen is blij met de definitieve beslissing. Maar komt dat niet doordat de gemeente er is om alle belangen af te wegen, om met alles rekening te houden? Met de huidige of de toekomstige situatie, met de belangen van de bewoners en de ondernemers, van klanten en belanghebbenden, jongeren en ouderen, natuur en financiën? De wereld is er met alle belangen bepaald niet eenvoudiger op geworden. Kunnen wij met z’n duizenden bij elkaar komen om iets te beslissen? Dacht het niet. Iemand moet de knoop doorhakken. Ik zou niet durven beweren dat de gemeente de wijsheid in pacht heeft en altijd de meest rechtvaardige beslissing neemt. De gemeente moet iedereen oproepen om mee te denken, mee te praten en betrokken te zijn. En ervoor waken om weerstand tegen zich te organiseren. Die groepen met ‘red’ of ‘behoud’ in hun naam pleiten er doorgaans voor om iets niet te doen, dan om iets wel te doen, het is vaker ‘tegen’ een plan, dan ‘voor’. Kan het plan hier beter van worden als de stellingen worden betrokken? En mag er echt niets, helemaal niets veranderen? Ook niet een klein beetje?
Neem nou een initiatief zoals Mooi Monnickendam. Dat spreekt mij aan. Misschien is dat wel de manier om mee te denken, mee te praten en betrokken te zijn. Het heeft een positieve intentie en gaat uit van de kracht van eigen beelden en ideeën. En daar wordt iedereen beter van. Ik hoop oprecht dat het verder gaat dan ‘hou Monnickendam mooi’. Ik zal het initiatief met belangstelling volgen!
