Het Programma Invoering Omgevingswet van de VNG ontvangt regelmatig verzoeken van gemeenteraden om presentaties te verzorgen over de Omgevingswet. Ondanks berichten over het uitstel van de invoeringsdatum en ondanks de naderende gemeenteraadsverkiezingen is de vraag onverminderd groot. Waarom is het zo leuk om het hele land rond te reizen voor presentaties aan raden? Het ligt, zegt Pascale Georgopoulou, verbonden aan het programma, aan de ontvankelijkheid van raden.
Raden vragen nog steeds om het basisverhaal (“wat is de Omgevingswet?”) en, dat is leuk om te merken, steeds vaker om het vervolgverhaal (“wat kan ik ermee?”).
Als ze in hun natuurlijke omgeving zijn, zijn ze iets minder open. Iedereen heeft zijn plek, letterlijk waar hij zit, maar ook wat hij te vertellen heeft, de toon en de blik zijn formeel, er gelden kennelijk ongeschreven regels voor zorgvuldig formuleren en serieus kijken. Als ze in hun raadzaal vergaderen zitten raadsleden wat rechter, praten netter, ze zitten kortom in hun rol. Kom je daar iets vertellen over de Omgevingswet, dan voel je een zekere afstand, maar er zijn vragen, nieuwgierigheid en verwondering. Ze zijn in de leermodus.
Op een niet alledaagse plek zijn raadsleden opener en relaxter. Een vergaderkamer in een hotel, theater of buurtcentrum, voelt meteen meer workshop- of sessie-achtig. Daar zijn ze losser, een beetje incognito lijkt wel, nieuwsgierig, onbevangen. Ze stellen vragen en luisteren geïnteresseerd naar de antwoorden, gaan lekker met elkaar in gesprek, zonder posities en rollen. Ook hier zijn ze bij elkaar om iets nieuws te horen, te leren.
Minstens drie kwart van de raden heeft intussen een of meerdere sessies, vaak intern door het college of de eigen ambtelijke organisatie verzorgd, maar ook door externe deskundigen, voorgeschoteld gekregen. Raden vragen nog steeds om het basisverhaal (“wat is de Omgevingswet?”) en, dat is leuk om te merken, steeds vaker om het vervolgverhaal (“wat kan ik ermee?”). Het levert altijd geanimeerde gesprekken op met te veel vragen voor de avond en de tijd die ervoor staat.
Waarom is het zo leuk om met raadsleden over de Omgevingswet in gesprek te gaan? Omdat er wel een paar antwoorden zijn, maar juist veel vragen waar je zelf het antwoord op mag verzinnen. Zoals wat wil je bereiken voor jouw gemeente en hoe kan de Omgevingswet daarbij helpen. Omdat de invulling van de wet lokaal maatwerk is; dat doe je niet in je eentje, maar met elkaar en de gemeenschap. Er zijn wel honderd manieren en vormen om dat te doen, je mag zelf kiezen welke het meest bij jou past. En omdat als iets nieuw is dat betekent dat niemand het nog precies weet. Er is dus alle ruimte om dingen te ontdekken.
Of ze nu in hun raadzaal of een andere plek zijn, raadsleden zijn voor die bijeenkomst bij elkaar gekomen om juist iets nieuws te leren, om geprikkeld te raken, om verder te komen. Dat merk je aan de sfeer en de houding. Hopelijk houden ze straks, als de wet er is, die ontvankelijkheid vast.
