Zelfs op de foto’s zag deze raadzaal er zacht uit. De kleuren, in het echt beige en wit, hadden iets kwetsbaars en rustgevends. Een motie van wantrouwen? Je kunt je er niets bij voorstellen in deze oase van sereniteit. De andere raadzaal had juist iets weg van een arena, midden in twee kringen met zetels stonden de microfoons, de schijnwerpers ontbraken er nog aan om er haast een boksring in te zien. Unaniem? Waarom? Weer een andere raadzaal was een smalle pijpenla met veel glas-in-lood ramen en deftige schilderijen met streng kijkende dames en vooral heren en ongemakkelijk zittende stoelen.
Je zou er op kunnen promoveren: de inrichting van ’s lands vergadertempels, het Heilige der Heiligen van onze lokale democratie. Hier gebeurt het! Het gaat soms over spannende en vaak over saaie, maar altijd over belangrijke zaken. Wat zegt de plek? Hoe kom je er? Is er een kruip-door-sluip-door-route of is de raadzaal vanaf de centrale entree direct te bereiken? Staat er een bord met welkom erop? Altijd interessant ook om te zien waar iedereen zit. Is er bijvoorbeeld een publieke tribune en hoeveel plek is er voor gasten. Heeft de pers een aparte tafel of gaat de plaatselijke journalist, als hij er al is, maar ergens zitten? En het college van B&W? Waar zitten de wethouders met hun ambtelijke entourage? In de kring of erbuiten, ergens achteraf of juist pontificaal naast de voorzitter? En heeft de voorzitter een hogere stoel dan de griffier? Hangt er iets aan de muren, zijn er schilderijen of andere kunst, en op de vloer, wat ligt er op de vloer? Hoe de verhoudingen zijn en de cultuur zie je vaak in een oogopslag in de raadzaal.
In sommige raadzalen blijven de raadsleden rustig de hele vergadering op hun plek zitten. Zijn er een spreekgestoelte en interruptiemicrofoons? Opstaan valt te veel op misschien en is niet gebruikelijk. In andere zalen is er beweging en constant heen en weer geloop. Er is een echte antichambre en wandelgangen waar wordt overlegd. Hoe bepalend de omgeving is en de sfeer voor het voeren van het debat, wil ik maar zeggen. Het zou een interessant experiment zijn om dezelfde raadsleden over hetzelfde onderwerp in twee verschillende raadszalen te laten vergaderen. Eens kijken wat er gebeurt. Het zou mij niet verbazen als de stemming verschillend is!
