Het steegje heeft de naam van een grote historische gebeurtenis, maar is zo smal dat een auto er niet doorheen kan, een stoep is er niet. Langs de muur staan witgekalkte tot bloembak omgevormde blikken met geraniums en basilicum. Er hangt een geur van Marseillezeep en kruiden. Bij de voordeuren kletsen de vrouwen met elkaar. Ze hebben het over de dagelijkse dingen: over het weer, over prijzen die stijgen, over de soap waar iedereen naar kijkt, over de overheid die niets doet voor de mensen. Zo nu en dan loopt iemand door het steegje naar een winkel en kort daarna weer terug. Iedereen kent iedereen, men groet elkaar hartelijk.
In dit steegje woont mijn Griekse schoonmoeder. Haar piepklein huisje staat tjokvol met spullen en herinneringen. Haar leven en dat van de buren zijn hier vastgelegd in foto’s van stralende bruidsparen, van huilende kinderen die worden gedoopt, van ernstig kijkend jochies in hun legeruniform. Onze foto’s staan hier ook tussen.
Het is de hele dag een vrolijke drukte in het steegje. Er is veel te doen, schoonmaken, wassen, boodschappen doen en koken. Zo nu en dan roept iemand: ‘Brood nodig? Ik ga naar de bakker’. Van het middageten blijft altijd een bordje eten over voor de buur die het nodig heeft. Oud brood is er ’s avonds voor de poezen van de buurt. Veel van deze oma’s zorgen voor de kleinkinderen, niet alleen hun eigen. De ouders droppen ze hier voordat ze naar het werk gaan. De oma’s zorgen ook voor de nog oudere buurvrouwen, als de kinderen naar het werk gaan. Elkaar helpen, is hier vanzelfsprekend.
Het steegje is zo smal dat je bij elkaar naar binnen kijkt. Men doet dat ook ongegeneerd. Je kunt de deur sluiten als je even alleen wil zijn. Als de deur te lang dicht is, dan wordt dat buiten besproken: wat zou er aan de hand zijn? Is er iemand ziek, dan wordt de behandeling gezamenlijk besproken. Is een zoon te lang niet op bezoek geweest of trouwt kleindochter met de verkeerde partner, dan wordt er collectief schande over gesproken. Zijn er gasten? Men gaat met zijn allen buiten voor de voordeur zitten.
Dat wij dat participatiesamenleving noemen weten ze niet. Wel dat ze een mooie en warme kant heeft, maar ook een benauwende.
