Als je er door de oogharen naar kijkt, dan heeft de gemeenteraad eigenlijk een redelijk overzichtelijk takenpakket: vertegenwoordigt de gehele bevolking van de gemeente (artikel 7), stelt verordeningen vast (artikel 147), maakt jaarlijks een begroting en stelt financiële middelen beschikbaar (artikel 189), stelt de jaarrekening en het jaarverslag vast (artikel 198). Vaak verwoorden wij deze taken (of zijn het rollen?) in de onvermijdelijke raads-drie-eenheid: volksvertegenwoordigen, kaderstellen en controleren. Ik gebruik, eerlijk gezegd, de trits haast dagelijks. Ik heb er plaatjes en schema’s bij, overtuigende verhalen en inspirerende voorbeelden. In aanloop naar de komende gemeenteraadsverkiezingen, stel ik mij zo voor, zal het gebruik van V-K-C als ABC-tje voor toekomstige generaties raadsleden weer een enorme vlucht nemen.
Kaderstellen is iets met grote lijnen, inhoudelijke kaders dus, houvast, abstract wel en ongrijpbaar. Tegelijkertijd klinkt de roep vanuit de samenleving om buiten de lijntjes te kleuren en out-of-the-box te denken. Wat ‘stel’ je als raadslid met de kaders en al helemaal als je op het voorstel van het college van B&W wacht om daarop te reageren? En het volksvertegenwoordigen dan? Enerzijds een rol als oren en ogen in de samenleving, anderzijds de wrekende gerechtigheid, die zeer uiteenlopende belangen vanuit de samenleving moet afwegen. Hoe kun je dat, met op de achtergrond de wensen van de electorale achterban, met elkaar verbinden? En dan het controleren, waar nooit genoeg tijd, middelen en kennis voor is, de meest onderbelichte en onderontwikkelde taak, met uitzondering van raadsleden die zelf accountant zijn, die over details in debat gaan met vakgenoten, wat dan weer weinig te maken heeft met raadswerk.
Voldoet dit vocabulaire aan de behoeften, maar vooral aan de beleving van de straks alweer vijfde generatie duale raadsleden? De huidige termen, een grijsgedraaide plaat, missen meer en meer de kracht van de verbeelding, motivatie en optimisme.
Wat dan wel? Een suggestie! Als we voor kaderstelling visie gebruiken, het antwoord op de vraag: wat wil je met je stad, dorp, gemeenschap? En voor volksvertegenwoordigen verbinding: hoe breng je mensen, plannen en belangen bij elkaar? En voor controleren gebruiken we verantwoording: leg uit wat je hebt gedaan en of het wel of niet is gelukt. Visie, verbinding en verantwoording: het gaat niet om nieuwe woorden, die overigens op termijn even sleets zullen raken, maar om woorden die meer bij deze tijd passen en meer uitgaan van het raadslid zelf, voordat hij of zij onderdeel uit ging maken van het systeem en vergat dat hij gewoon inwoner was van zijn gemeente.
